NAwoord

DAG ZEGGEN FAALT, of toch niet…

 

We zijn ruim een jaar na de uitgave van mijn bundel DAG ZEGGEN FAALT.

Het stof van een vader verdwenen ligt bedaarder, kroppen moeten minder weggeslikt.

Een nieuw pad dient zich aan: waarom eigenlijk zus en niet zo?

 

 

Boekenkast

 

Mijn vader las gulzig, vooral romans, en breidde zijn bibliotheek nauwgezet uit.

 

Op foto’s, in ons salon getrokken, zie ik de zwarte boekenkast met inoxen details doorheen de jaren meer en meer gevuld. Het interessante in Humo’s en ECI-magazines met stylo omcirkeld en/of onderlijnd, soms met commentaar.

 

Ook in zijn boeken zo, maar met potlood. Zo’n vulpotlood met dunne stiftjes die ik, hoewel tot voorzichtigheid aangemaand, aanhoudend brak. Vandaar misschien mijn voorkeur voor een klassiek, vet exemplaar, dat niet zwicht onder wat druk.

 

Kleuren springen uit toen op: het blauw van De Junival, het roze van Mieke Maaike’s Obscene Jeugd, het rood van de R van de Naam van de Roos.

 

 

Dictie

 

In datzelfde salon zat ik uren in onze groenfluwelen zetel roerloos te luisteren hoe mijn vader mijn oudere zus leerde voordragen.

 

Dictie, klemtonen, pauzes, alles tot in het eindeloze, zo leek het, herhaald en verfijnd.

Bij elke lezing van “De trap is weggewaaid” van Annie M.G. Schmidt dacht ik: “Wat een absurd idee?”. Ik was een zeer ernstig kind.

 

De inspanning loonde: voordrachtwedstrijden werden gewonnen. Het donker van de theaterzaal, waar ik met dichtgeknepen billen toehoorde of mijn zus alles deed zoals gerepeteerd, eerder claustrofobisch.

 

 

Trompet, trommel, dwarsfluit

 

Ik volgde geen dictie, maar notenleer. Vanwaar die keuze, geen idee.

 

Mijn vader ging als kind naar de muziekacademie en zat in de fanfare. Hij speelde behoorlijk trompet en zijn vader was, vertelde hij ooit, een begenadigd trommelaar. Zijn drumstokken een erfstuk.

 

Voorzingen en vooral het muzikaal dictee, ik had er niet veel mee. Ik was nogal verlegen en kwam maar niet tot het ontwikkelen van een absoluut gehoor.

 

Toen ik eindelijk een instrument mocht kiezen, wilde ik een piano, maar ons appartement was te klein. Het werd een dwarsfluit. Ik smaak nog het metaal van uren schel blazen op het mondstuk, om de embouchure onder de knie te krijgen. Ik was een ernstig kind, weet je wel. Soms kwam mijn vader naast mijn pupiter staan, gaf instructies, en besloot dat ik meer oefenen moest.

 

Met de koptelefoon op zocht ik in zijn omvangrijke muziekcollectie, met vooral jazz en klassiek op vinylplaten en meters Revoxband, naar fluitmuziek die ik probeerde na te spelen. Tot er iemand binnenkwam, ik mij betrapt voelde en beslist stopte met spelen. Nogal verlegen, weet je wel.

 

 

Dag zeggen faalt, of toch niet…

 

Na mijn vaders dood, begon ik routineus te schrijven. Beeldend werken absorbeerde de schok niet en ik zocht intuïtief een uitweg.

 

Iets alledaags opgepikt, typ ik enkele zinnen, snij weg, plak bij, snij weg, plak bij, snij weg en snij weg. “Dictie, klemtonen, pauzes, herhaald en verfijnd?” Welk artistiek effect heeft mijn vader eigenlijk gehad?

 

De start van een parallelle discipline: het schrijven? En een proces van dubbele identiteit: zijn overgenomen stem in poëzie versus mijn eigen stem in beeldend werk?

Hij was de literaire stem in ons gezin en die ruimte had hij verlaten, een plek om met hem te blijven praten.

 

Iets anders schrijven dan minimalistische gedichten, wars van groot gebaar, voelt fout aan.

Mijn vader had een enorm egard voor Chet Baker en zijn muziek landde vol in mijn oren. Misschien werd daar mijn schrijfstem geboren? Één die, zoals Baker, net in een beperkt bereik kan zeggen wat er te zeggen valt.

 

Dag vader.